Ik heb iets met haaien. Waarom weet ik eigenlijk niet, misschien heeft het iets te maken met de gewelddadigheid en gruwelijkheid in combinatie met het mysterieuze en het levensloze van een haai. Zo ook Quint (Robert Shaw) in Jaws: “They have black eyes, lifeless eyes, like a doll’s eyes.”Een tweetal andere quotes zijn wellicht bekender: “This was no boating accident!” en “We’re gonna need a bigger boat!” Als ik ze zo opschrijf, realiseer ik me dat ze als quote niet erg indrukwekkend overkomen. Maar in de film zijn ze precies raak en wat mij betreft klassiekers. Net zoals de film zelf.
Voor wie Jaws niet heeft gezien: het verhaal gaat over een enorme haai die een rustig badplaatsje terroriseert en waarop vervolgens jacht wordt gemaakt. Om het verhaal hoef je de film dus niet te kijken. Waarom je de film wel moet kijken, vind ik moeilijk uit te leggen. Wat bijzonder en kenmerkend voor de film is, is de muziek. Het eenvoudige en dreigende deuntje dat de komst van de haai aankondigt, is zeer effectief. Door de haai alleen aan te kondigen met muziek en de eerste helft van de film niet in beeld te brengen, neemt de dreiging enorm toe. Het eenvoudige rechttoe, rechtaan verhaal zonder plottwists of romantische dwaalsporen vind ik daarnaast een enorm pluspunt: what you see is what you get. En misschien is dat nou juist het knappe: er is eigenlijk niet zoveel te zien. Uiteindelijk blijft de bodycount steken op één hond, vijf mensen en twee haaien. Daar komt bij dat de scènes waarin wel mensen worden opgepeuzeld, geloofwaardig overkomen: ze zijn niet “over the top”. In ieder geval tot het einde van de film, als Jaws zich op het dek werpt en zo de boot doet zinken. De manier waarop Quint vervolgens wordt opgeschrokt, vind ik echter wel weer goed gedaan: gruwelijk!
Een ander pluspunt is het gebruik van een enorme plastic nephaai. Van alle haaienfilms die ik gezien heb, is Jaws (en de sequels) de enige waarin hiervan gebruik wordt gemaakt. Dit vergroot de bereidheid van de kijker op te gaan in het verhaal. Het gebruik van documentairebeelden of CGI valt direct op, hierdoor wordt de kijker uit de illusie van de film gerukt en teruggegooid in de werkelijkheid.
Alles bij elkaar opgeteld, is het voornamelijk het minimalistische wat de film zo goed maakt: de eenvoudige muziek, het spaarzame in beeld brengen van de haai, het simpele verhaal, het uitblijven van overdreven bloederigheid en enorme aantallen doden en het gebruik van een plastic haai! Een aanrader voor de liefhebbers van haaien, adventure en klassiekers! Wat mij betreft 8,5 uit 10.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten